NOS Nieuws

• Teruggave te veel betaalde vermogensbelasting begint, overheid verwacht dat 't miljarden kost

  Honderdduizenden mensen die jaren geleden betaalde belasting terugkrijgen en de overheid die daar miljarden aan kwijt is. Vandaag begint de grote hersteloperatie van de zogeheten box 3-belasting.

  De Belastingdienst zet vandaag het formulier online waarmee mensen geld kunnen terugvragen als ze denken dat ze te veel vermogensbelasting hebben betaald. De dienst moet dit doen vanwege uitspraken van de Hoge Raad, de hoogste rechter van Nederland. Vijf vragen over deze grote terugbetaalactie.

  Waarom?

  Tussen 2017 en nu moesten mensen mogelijk te veel belasting betalen over hun vermogen. De Hoge Raad bepaalde dat de manier waarop de Belastingdienst die belasting berekent oneerlijk kan zijn.

  De vermogensbelasting heet officieel de vermogensrendementsheffing. De Belastingdienst gaat ervan uit dat je vermogen rendement oplevert. Over spaargeld krijg je rente, aandelen stijgen vaak in waarde en leveren ook dividend op en huizen worden ook meer waard en leveren huurinkomsten op.

  En over dat rendement moet je belasting betalen. Maar de Belastingdienst bekeek niet per persoon hoeveel rendement iemand haalde. Ze gingen uit van een zogeheten fictief rendement: een schatting van hoeveel rendement je gemiddeld jaarlijks ongeveer behaalt. En van dat geschatte rendement moest je dan een deel aan de Belastingdienst betalen. Welk deel verschilt per jaar, maar altijd tussen de 30 en 36 procent.

  De kritiek van de Hoge Raad is dat het werkelijke rendement van mensen een stuk lager kan uitvallen dan dat fictief rendement. Mensen moeten dan belasting betalen over een rendement dat ze helemaal niet behaald hebben en dat is oneerlijk.

  Dus kunnen mensen nu bij de Belastingdienst opgeven wat hun werkelijke rendement was. En als dat lager was dan het fictieve rendement, hoeven ze minder of geen vermogensbelasting te betalen en kunnen ze geld terugkrijgen. Als het hoger was hoeven ze geen extra belasting te betalen. Het is dus altijd in het voordeel van de belastingbetaler.

  Voor wie?

  Het geldt alleen voor mensen die bij de jaarlijkse belastingaangifte in de jaren vanaf 2017 tot nu vermogensrendementsheffing hebben moeten betalen. Die moet je betalen als je meer dan een bepaalde waarde aan bezittingen hebt.

  In 2017 was dat meer dan 25.000 euro als je als individu aangifte deed en het dubbele, 50.000 euro, voor een koppel. Had je bijvoorbeeld in 2017 24.000 euro spaargeld en verder geen box 3-bezittingen dan betaalde je helemaal geen vermogensbelasting.

  De afgelopen jaren is het heffingsvrij vermogen flink gestegen. Voor 2024 is het 57.000 euro voor singles en 114.000 euro voor koppels. Vallen al je bezittingen onder Box 3? Nee, je inboedel en ook een privé-kunstcollectie niet. En ook niet het koophuis waar je zelf in woont. Tweede of meer huizen wel.

  Voor 2021 tot en met 2024 kan iedereen die vermogensbelasting moest betalen zijn werkelijk rendement opgeven. Voor 2017 tot en met 2020 zijn er voorwaarden, zoals of je eerder bezwaar hebt gemaakt.

  De Belastingdienst roept mensen op het formulier pas in te vullen nadat ze een uitnodigingsbrief hebben gekregen over een specifiek jaar. Ingevulde formulieren worden namelijk verwerkt in de volgorde van de verstuurde brieven.

  Hoeveel kun je terugkrijgen?

  Dat ligt helemaal aan of je veel spaargeld had of juist aandelen of vastgoed. In totaal denkt de overheid dat meer dan een half miljoen mensen geld terugkrijgen. Dat zijn logischerwijs vooral mensen met veel vermogen. Want alleen dan betaal je deze belasting.

  En het kan ook sterk verschillen per jaar. Als je in 2022 bijvoorbeeld veel aandelen had, is de kans groot dat je geld terugkrijgt. Want de beurskoersen daalden en dan had je dus al snel een negatief rendement. Maar in 2023 was dat weer helemaal anders.

  Twee rekenvoorbeelden:

  Wat gaat dit de overheid kosten?

  De overheid verwacht dat deze regeling over de jaren 2017 tot en met 2024 een verlies van 6,4 miljard aan belastinginkomsten oplevert.

  Belastingexperts denken overigens dat die verliesbedragen waarschijnlijk te hoog zijn. In de praktijk verwachten ze dat mensen op minder geld aanspraak kunnen maken en dat ook minder mensen geld zullen terugvragen.

  Hoe gaat dit verder?

  De komende jaren blijft het systeem hetzelfde: de Belastingdienst rekent met een fictief rendement en jij moet dan documenten aanleveren als je wilt aantonen dat je werkelijke rendement lager is.

  Het plan is dat er in 2028 een nieuw systeem komt, waarbij de Belastingdienst meteen iemands werkelijk rendement berekent. Eerdere invoering zou organisatorisch en technisch moeilijk worden.

• Bestuurders én boeren komen met nieuw stikstofvoorstel, dwang niet uitgesloten

  Boeren, provincies, gemeenten en waterschappen slaan de handen ineen om Nederland van het stikstofslot te halen. Ze vrezen dat het startpakket van demissionair minister Wiersma uit april onvoldoende garanties biedt om de vergunningverlening weer op gang te krijgen. Daarom presenteren ze nu zelf een maatregelenpakket. Opmerkelijk is dat de partijen daarin ook dwang niet uitsluiten.

  Het gaat om een plan van het Interprovinciaal Overleg (IPO), boerenorganisatie LTO, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de Unie van Waterschappen en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt.

  Uitstoot omlaag

  De partijen willen garanderen dat de uitstoot van stikstof omlaag gaat. De vergunningverlening zit op slot doordat beloften daarover in het verleden niet zijn nagekomen. Rechters hebben overheden daar meerdere malen over op de vingers getikt. Begin dit jaar eiste de rechter bijvoorbeeld dat de Nederlandse staat meer doet om te voorkomen dat stikstof op kwetsbare natuur neerkomt.

  De ondertekenaars van het plan zeggen dat de landbouw over tien jaar 42 à 46 procent minder stikstof moet uitstoten dan in 2019. Ze willen dat onder meer voor elkaar krijgen door per bedrijf vast te leggen hoeveel stikstof er nog mag worden uitgestoten in 2030 en 2035. Bedrijven die de doelen niet halen, kunnen in het uiterste geval (een deel van) hun vergunning of rechten verliezen.

  Zones rond kwetsbare natuur

  Ook willen de partijen dwingende maatregelen in een zone rond twee tot vijf Natura-2000 gebieden waar de stikstofproblematiek het urgentst is. Om de vergunningverlening daar weer vlot te trekken, kan volgens de auteurs van het plan worden ingezet op 'wettelijke herverkaveling'.

  "Dat kan betekenen dat boeren verplicht -maar zonder er substantieel op achteruit te gaan - hun land moeten inruilen voor land dat verder van een natuurgebied ligt", zegt IPO-voorzitter Ina Adema. "Het kabinet wilde dit ook al, maar wij gaan een stapje verder. Wij willen ook de optie om in 2030 rond méér gebieden dwingende maatregelen te treffen als de vergunningverlening niet op gang komt."

  Voorwaarden

  In ruil voor deze toezeggingen willen de partijen ook dat de landelijke overheid over de brug komt. Ze willen bijvoorbeeld dat het demissionaire kabinet ondernemers die nu in een uitkoopregeling zitten zo goed mogelijk helpt bij het stoppen. Ook wil het zien dat innovatie mogelijk wordt en dat het kabinet een groot deel van de rekening daarvan op zich neemt. Adema schat dat hier vanuit het Rijk een aantal miljarden voor nodig is.

  Voor de boerenorganisaties is belangrijk dat bedrijven enkel nog worden afgerekend op hun eigen stikstofuitstoot in plaats van op de staat van de natuur in de buurt, omdat zij niet de enige zijn die daar invloed op hebben. Ook willen boerenorganisaties dat ruimte die voor vergunningen ontstaat, wordt benut om bijvoorbeeld zogeheten PAS-melders weer aan een geldige vergunning te helpen.

  Voor het IPO is dit plan deel 1 van een uitgebreider plan. De organisatie wil de komende tijd in gesprek met natuurorganisaties over de vraag wat er nodig is om natuur in Nederland te behouden en herstellen. Voorzitter Adema verwacht dat voor de aanpak tientallen miljarden vanuit het Rijk nodig zijn.

  Politiek verslaggever Lars Geerts:

  "De provincies hebben al eerder gezegd dat de plannen die het kabinet tot nu toe presenteerde om de crisis op te lossen, niet voldoende zijn. Met dit voorstel gaan ze dan ook een stap verder. Het opmerkelijke is dat alle ondertekenaars, ook de boerenorganisaties, een minder vrijblijvende aanpak willen.

  Tot nu toe was enige vorm van dwang richting de boeren altijd taboe. Minister Wiersma van Landbouw heeft bijvoorbeeld eerder gezegd dat zij gedwongen krimp van de veestapel niet gaat meemaken. En ook haar partijleider bij de BBB, Caroline van der Plas, volgt die lijn.

  Maar de provinciebesturen, met daarin veel BBB-politici, vrezen dat een aanpak die te veel gebaseerd is op vrijwilligheid de rechter niet zal overtuigen dat er serieus werk wordt gemaakt van het terugbrengen van de stikstofuitstoot. En dat is weer een vereiste voor nieuwe vergunningen.

  Het huidige demissionaire kabinet heeft twee weken geleden besloten dat het geen grote stappen meer gaat zetten op het stikstofdossier. Dus het is niet waarschijnlijk dat dit plan snel wordt overgenomen. Het Rijk is wel nodig om het plan in te voeren. Het kost veel geld en er zijn landelijke regels nodig om het mogelijk te maken. Het zal hoogstwaarschijnlijk op de formatietafel belanden na de verkiezingen. En aangezien het gedragen wordt door zowel de provincies, gemeenten, waterschappen én de boeren, is het moeilijk te negeren."

• Trump dreigt Brazilië met enorme heffingen, ook vanwege 'heksenjacht op Bolsonaro'

  De Amerikaanse president Trump heeft gedreigd om per 1 augustus importtarieven van 50 procent op te leggen voor producten uit Brazilië.

  In een brief aan de Braziliaanse regering, koppelt Trump de heffingen aan de manier waarop Brazilië voormalig president Bolsonaro behandelt. Bolsonaro staat terecht voor het beramen van een staatsgreep om huidige president Lula in 2023 van de macht te houden. Trump had de vervolging van Bolsonaro maandag al een "heksenjacht" genoemd.

  In de brief aan de regering schrijft Trump dat de heffingen "deels worden opgelegd vanwege de sluwe aanvallen van Brazilië op de vrije verkiezingen". Ook stelt hij dat de VS al jarenlang "een oneerlijke" handelsdeal had met het land.

  Trump plaatste de brief aan Lula ook op sociale media:

  Lula kondigde direct aan met tegenmaatregelen te komen als Trump daadwerkelijk de importtarieven invoert. Hij dreigde dan alle handelsovereenkomsten op te schorten met de Verenigde Staten. In een toespraak herinnerde hij Trump eraan dat de VS al jaren meer exporteert naar Brazilië dan dat het importeert uit het land.

  Sinds maandag stuurt de Amerikaanse president dreigbrieven aan landen in zijn poging om gunstige handelsdeals voor de VS te sluiten.

  Trump had eerder al gedreigd om BRICS-landen een extra heffing van 10 procent op te leggen. Lula noemde die aankondiging maandag al "anti-Amerikaans" en noemde Trump "een keizer".

  Grote gevolgen

  Als Trumps heffingen en de tegenmaatregelen van Brazilië daadwerkelijk doorgang vinden, dan kan dat grote gevolgen hebben voor voedselprijzen in de VS. Ongeveer een derde van de koffie in de VS komt uit Brazilië. En meer dan de helft van het sinaasappelsap in de VS wordt uit Brazilië gehaald. Ook verkoopt het land onder meer suiker, ethanol en rundvlees aan de VS.

  En ook voor Braziliaanse bedrijven zijn de gevolgen waarschijnlijk groot. Direct na de aankondiging van Trump daalde de Braziliaanse real 2 procent in waarde ten opzichte van de dollar. Op de de Amerikaanse beurs daalden de aandelen van Braziliaanse vliegtuigbouwer Embraer en ook oliegigant Petrobras leed verlies.

• Doden bij Russische aanval in oosten van Oekraïne, ook weer droneaanval op Kyiv

  Bij een Russische luchtaanval op de Oekraïense stad Kostjantynivka in het oosten van het land zijn zeker drie doden gevallen, melden de nationale hulpdiensten.

  Een kantoorgebouw van één verdieping werd bij de aanval verwoest. In vier andere gebouwen brak brand uit. Kostjantynivka ligt in de regio Donetsk en wordt al maanden aangevallen door de oprukkende Russen.

  Ook hoofdstad Kyiv werd voor de tweede opeenvolgende nacht aangevallen. In meerdere plekken van het centrum zijn brokstukken van neergeschoten drones terechtgekomen. Er zijn zeker twee doden gevallen. Burgemeester Klytsjko meldt dat op meerdere plekken brand is ontstaan en dat er meerdere mensen gewond zijn geraakt. Hij riep inwoners op schuilkelders op te zoeken.

  Artilleriegranaten

  Afgelopen nacht werd ook bekend dat de VS weer artilleriegranaten en raketten aan Oekraïne levert. Dat bevestigen twee Amerikaanse legerfunctionarissen die persbureau Reuters sprak. President Trump had gisteren al gezegd dat de Verenigde Staten meer wapens aan Oekraïne gaan leveren.

  Vorige week had het Pentagon nog gezegd wapenleveringen aan Oekraïne tegen te houden omdat de eigen wapenvoorraad van de VS te veel zou slinken.

• Defensie vuurde bij test zestien raketten af vanaf Afsluitdijk

  Defensie heeft deze week op twee dagen raketten afgevuurd vanaf de Breezanddijk, midden op de Afsluitdijk. In totaal werden zestien raketten afgevuurd, meldt Defensie in een persbericht.

  Terwijl de raketten werden afgevuurd, reed er verkeer op de Afsluitdijk, is te zien op een foto die door Defensie is verspreid. Een woordvoerder meldt aan persbureau ANP dat de test nauwelijks te horen of te zien was voor automobilisten die over de Afsluitdijk reden omdat de installatie achter een wal stond. Ook werden de tests overdag uitgevoerd, waardoor geen gloed van de raketten in de lucht te zien was.

  De raketten kwamen ongeveer 10 kilometer verderop in het IJsselmeer neer in een testvak van 4 bij 15 kilometer waar geen scheepvaartverkeer mocht komen. In de raketten zat geen springstof. "Alle projectielen kwamen binnen de marges van het doelgebied neer", meldt Defensie.

  Vanaf 2026 geleverd

  De Koninklijke Landmacht heeft sinds vorig jaar vier tijdelijke zogenoemde Precisie and Universal Launch-systemen waarmee ervaring wordt opgedaan. Deze zijn ontwikkeld door de Israëlische fabrikant Elbit Systems. Vanaf 2026 worden de permanente systemen geleverd. Met dit systeem heeft Nederland voor het eerst in jaren weer eigen raketartillerie.

  Het systeem kan met nog geen seconde ertussen zes ongeleide raketten afvuren. De raketten hebben een bereik tot enkele honderden kilometers. Volgens Defensie is het raketartilleriesysteem "een aanzienlijke versterking van de Nederlandse vuurkracht bij de landmacht. Die is nodig voor afschrikking of forse slagkracht in het gevecht."